De hele waarheid

Stel dat je alle belangrijke dingen die er door je heen gaan – op dit moment – zou delen met jouw collega’s. Alle dingen die op tafel zouden moeten komen rondom de bespreking van deze casus (bijv. tijdens een projectoverleg). De dingen die je dwarszitten, waar je je zorgen over maakt; dingen die je vindt van je collega’s en ook de dingen vanuit thuis die je bezighouden. Hoe zou dat zijn? Wat weerhoudt je om de hele waarheid te vertellen?

De halve waarheid

Wij zijn gewend om de halve waarheid te vertellen. Alleen dat uit te spreken wat nodig is om je punt te maken. We richten ons meestal op de inhoud en drukken de rest weg, voor zover dat kan. Het zijn niet alleen de persoonlijke beslommeringen die we buiten het werk houden. Ook een deel van onze inhoudelijke afwegingen die relevant zijn voor de besluitvorming vertellen we niet. Omdat we vinden dat het een bepaalde kant op moet gaan en de nadelen daarvan niet op tafel leggen. Of dat je sommige uitspraken niet goed kan plaatsen en er toch niet op doorvraagt. Omdat de rest het wel schijnt te snappen.

Bij het nadenken over dit fenomeen – het terughouden van relevante informatie – kwam ik op een metafoor die hieronder is afgebeeld. Je ziet van mekaar een deel van de beschikbare informatie. Net als een bord met een tekst erop die voor een deel onleesbaar is en voor een deel bewust afgeplakt. Iedereen loopt op het werk met zo’n bord voor zich en laat daarmee vooral de kant van zichzelf zien die je ‘de professionele collega’ zou kunnen noemen.

Stel dat je op een kamer zit met drie collega’s en dat een van deze collega’s het volgende bord voor zich houdt:

Als collega voel je dat er meer is, dat er van alles speelt. Maar wat? Je gaat letten op de gezichtsuitdrukking, op de intonatie. Want wat wil deze collega eigenlijk zeggen? Het is net als in dit bovenstaande plaatje: je ziet niet alles – misschien zie je meer als je beter kijkt.. Sommige dingen worden stevig afgeschermd en van andere dingen vang je flarden op. Het is een metafoor voor hoe wij ons in het dagelijks leven begeven..

De hele waarheid

Stel dat er een rustig moment op jullie werkkamer ontstaat, met een kopje koffie erbij. En stel dat de collega in het bovenstaande voorbeeld het hele verhaal vertelt:

  
Ik aarzel een beetje maar ik wil jullie graag vertellen hoe ik hier in sta en waar dat vandaan komt. Zoals je misschien weet ben ik twee jaar geleden gescheiden en heb daar tot op de dag van vandaag last van. Ik zie mijn kinderen een weekend in de twee weken en dat doet me zeer. Mijn ex wil niet dat ik me bemoei met de opvoeding en heeft bij de rechter voor elkaar gekregen dat zij alles op de grote thema’s mag bepalen. Dat is erg lastig omdat zij heel angstig en wantrouwend is. De kinderen mogen niks. Als ze dan een weekend bij mij zijn, merk ik hoe ze moeten wennen. Ze vinden het heerlijk om gewoon op de bank te mogen springen. En ook een lekker ijsje te eten, ook al is dat misschien qua suikergehalte niet goed. Maar ja, het zijn toch kinderen he. Afgelopen maandag moest ik de kinderen naar school brengen en toen is de jongste van de trap gevallen. Nou, eigenlijk was het ook wel een beetje mijn schuld. De jongens hadden een glijbaan gemaakt van de trap en gingen daar met de skateboard af. Dat ging mis. Als ik het had gezien, had ik ingegrepen maar ik was nog aan het bellen met de date die dit weekend voor het eerst bleef slapen bij me. Daardoor moest ik naar het ziekenhuis en kwam ik te laat bij het projectoverleg. Ik vond het lastig dat jullie niet even wilden zeggen waar jullie waren gebleven, daar kan ik zo kwaad over worden! Het project is super belangrijk en daar ben ik echt aan gecommitteerd. We moeten goed samenwerken en de afspraken nakomen. Dat neem ik mezelf ook wel kwalijk want ik zou zondag nog die presentatie van de mijlpalen en de financiële overzichten maken. Maar dat is er door het bezoek van mijn date niet van gekomen. Eigenlijk zou ik dat ook niet op zondag moeten doen maar ja, ik voel me soms ook wel verplicht om in het weekend nog wat te werken. Ik ben snel afgeleid en kan niet zo zorgvuldig en efficiënt werken als jij. Hoe doe je dat toch? Ik merk dat jij gewoon doorgaat als ik aan het bellen ben. Als jij belt, ben ik snel afgeleid. Ik maak me soms wel eens zorgen dat ik een vorm van Asperger heb en dat ik op de lange duur niet kan blijven werken op deze plek. Dat ik door de mand zal vallen. Nu probeer ik het nog rond te krijgen door de aap steevast bij een ander te houden. Als een taak duidelijk op mijn bordje ligt, doe ik er het hoogstnoodzakelijke aan en dan vraag ik aan collega’s om aanvullingen. Wat vinden jullie hier eigenlijk van? Hoe kijken jullie aan tegen mijn functioneren?

Zou jij zoiets vertellen? Waarom wel en waarom niet? Wat zou je inslikken? Wat vind je ‘niet professioneel’? Zou je daarover iets kunnen zeggen in een opmerking onder dit artikel?

Incongruent=onbetrouwbaar

Alle grote dingen die je niet vertelt – terwijl ze wel relevant zijn – maken je incongruent. Het speelt wel in je hoofd maar je zegt er niks over. Je denkt dat je het verborgen kan houden door er niks over te zeggen maar je zendt een boel mist de lucht in. Jouw woorden passen niet bij je gezichtsuitdrukking, mensen voelen dat er meer is. Het maakt dat mensen proberen te duiden wat er is en als dat niet lukt, houden ze een slag om de arm. Je voelt ver weg en onbetrouwbaar. Met communicatie bereik je mekaar niet goed. Je kan je niet goed hechten aan een collega. Je voelt je daardoor niet echt veilig om te zijn wie jij bent.

Figuur 1: De communicatie verbindt persoon A met persoon B. Maar als we allebei een gepolijst bord voor ons houden (met daarop ‘ik ben een professionele collega’) dan kan de communicatie niet ver gaan. Er treedt pas hechting op als je open bent. Als de communicatie als een lijm over het hele oppervlak mag gaan.

Open zijn

Ik raad je aan om zoveel mogelijk te delen met jouw collega’s en vrienden/familie. Maar hoe doe je dat als zij niet open zijn? Lees hier verder!