Een heftige feedbackervaring

Sommige mensen noemen het een kadootje. Maar ik heb er een haat-liefdeverhouding mee: feedback. Ik weet hoe het moet en ik blijf het lastig vinden. Een tijdje geleden kwam ik in een heftige feedback-situatie en dat wil ik graag met je delen. Omdat het zo’n leerzame situatie was en ik je aan het denken wil zetten over jouw aanpak.

Het gebeurde in contact met een collega trainer (laten we hem Erwin noemen) tijdens een driedaagse training waar ik samen met mijn vriendin aan deelnam. Op de tweede dag, een kwartier voordat de training zou beginnen, sprak Erwin me aan. Hij zei dat hem bepaalde dingen waren opgevallen op de eerste dag en dat hij dit herkende van collega trainers. Dat hij me daar graag feedback op zou willen geven en of ik daarvoor open stond. Ik was daar om te leren dus stemde ik toe. Terwijl de groep een eerste oefening aan het doen was gingen wij naar een aparte ruimte. Daar vertelde hij op een rustige en indringende toon wat hij vond van mijn manier van doen op de eerste dag. Over een gebied dat niks met de inhoud van de training te maken had maar waar hij me graag iets over mee wilde geven. Omdat dit zo persoonlijk was (voor Erwin en voor mij) wil ik hier niet gedetailleerd op de inhoud ingaan. Maar voor dit artikel is het wel handig om (een gefingeerde) boodschap te benoemen. Laten we zeggen dat hij vond dat ik met mijn intense blik ervoor zorgde dat er heel veel onveiligheid in de groep ontstond.

Ik raakte al na een minuut of zo in een freeze. Ik weet niet of jij dat wel eens hebt maar bij mij betekent dat dat ik weg wil uit het gesprek maar niet meer weet hoe. Ik wil dat het stopt maar ik sta daar maar wat mak bij te luisteren. Met een grimas op m’n gezicht. Erwin checkte nog of het oké was voor mij dat hij dit had uitgesproken en dat hij het had gedaan vanuit een oprechte intentie als collega trainer.

Terug in de trainingsgroep ging veel langs me heen. Ik voelde me uitgeschakeld en had veel energie nodig om basaal overeind te blijven. ’s Avonds sliep ik pas laat en lag lang wakker om te bedenken wat ik ermee moest. Iets in wat hij zei was waar. Maar een ander deel helemaal niet. Dat had echt met hem te maken. Moest ik erop terugkomen? In de training ging het over de diepere lagen van feedback maar helemaal niet over het gebied waar zijn feedback over ging.  Bovendien voelde ik me kwetsbaar en het onderwerp was zo privé. Ik deed niks. De derde dag liep ten einde en iedereen was tevreden over de training. Ik bleef met een dubbel gevoel zitten.

De dag na de training werd me duidelijk dat ik er wel wat mee moest. Ik stuurde een mail naar Erwin waarin ik het volgende schreef:

   
Beste Erwin,

Ik wil je nogmaals bedanken voor de training die je mij de afgelopen dagen hebt gegeven. Het heeft mij nieuwe inzichten gegeven omtrent relaties en mijn oude patronen. Daarnaast voel ik de behoefte om vanuit hier, vanuit mijn eigen veilige plek, nog terug te komen op de feedback die je mij op donderdagmorgen hebt gegeven. Ik doe het pas nu, na afloop van de training, om jou en de groep niet te hinderen met een interventie die losstaat van de inhoud van de training. Dat doe ik ook graag op deze schriftelijke manier om te zorgen dat ik me precies zo uitdruk als ik wil. Dat ik de woorden kan wegen en kan zorgen dat ik mijn feedback zoveel mogelijk vanuit mezelf geef. Onderstaand heb in het blauw beschreven wat het mij heeft gedaan en hoe ik erop terugkijk. Ik zet deze tekst in een andere kleur zodat je er zelf voor kunt kiezen of je het wilt lezen.

Als ik terugga naar de notities die ik vlak na jouw feedback op donderdagmorgen heb gemaakt dan lees ik dat je mij uitnodigde om tijdens een coachingsoefening van de groep samen even apart te gaan zitten omdat je dingen op de eerste dag had gezien die je ook geregeld hebt gezien bij vrienden die in het communicatievak zitten. Ik voelde dit echt als een zuivere uitnodiging, een ‘dienend gebaar’. Toen wij apart waren gaan zitten zei je: “Je straalt naar iedereen uit dat je alles al weet. Het is alsof je mensen met jouw blik de keel dichtknijpt voordat ze iets willen zeggen. Niet letterlijk, maar energetisch. Ze zien in jouw ogen dat het – in vergelijking tot wat jij inbrengt – waarschijnlijk onnozel zal klinken en houden daarom hun mond.”

Ik herinner me dat je vroeg om te gaan staan. Je deed voor met een wringende beweging van je handen en een priemende blik hoe ik dan energetisch binnendring bij mensen. Ik zei dat ik me dat echt niet bewust was en dat dat zeker niet mijn intentie was. Daarop zei je dat zoiets ook heel goed onbewust energetisch kan en dat je daarmee via de ogen direct naar binnen grijpt in het domein van een ander. Dat je heel fijngevoelig bent en dat je zoiets heel helder kunt waarnemen. Dat mensen daar onbewust op reageren en je uit de weg gaan. Je vertelde me twee keer in verschillende bewoordingen dat je deze waarneming had gecheckt bij jouw drie trainingsassistenten en dat ze dit herkenden en deze wurgende blik ook hadden gezien. Je vertelde dat dit ook effect moet hebben op mijn vriendin. Iets in de trant van: “Ik weet niet hoe dit voor haar is, ik weet niet of zij daar iets van durft te zeggen. Maar ik kan me goed voorstellen dat het erg heftig voor je vriendin moet zijn om te zien dat jij constant in groepen bezig bent om op deze manier te domineren.” Je vertelde nog dat je dit fenomeen ook ziet bij collega trainers en hoe het hen had geholpen doordat je ze daar op hebt gewezen. Je rondde heel professioneel af door te checken hoe dit voor mij was en checkte ook nog gedurende de dag hoe dit voor mij was. Dat was fijn.

Ik heb dit ervaren als een verbale wurging; alsof het licht in mijn ogen uitging. Je kwam met jouw woorden en gebaren in mijn persoonlijke domein en daarmee deed je hetzelfde als dat waar je mij feedback op gaf. Het effect op mij was dat ik de tweede dag van de training niet bewust heb meegemaakt. Het beeld van handen die een wringende beweging maken en jouw ogen blijven nog hangen op mijn netvlies en ik ben de afgelopen twee nachten een paar keer langere tijd wakker geweest om met deze feedback te dealen. Wat er vooral inhakt is dat je jouw beleving (bijvoorbeeld: “ik ervaar de aanwezigheid van Bart als een intimiderende collega trainer die zorgt dat de groep steeds stiller wordt”) in woorden hebt opgetild naar een algeheel geldende waarheid die in alle domeinen geldt: Je ziet het ook bij collega trainers en de assistenten zagen het ook.

Wat ik ook erg lastig vind aan de manier waarop je het zei is dat je mij neerzette als een onbewust energetische wurger. Ik snap dat dit mijn interpretatie is maar ik vertel je hier hoe het in mij doorwerkt. Tenslotte vind ik het ongepast dat je mijn vriendin erbij hebt betrokken. Ze is mij erg dierbaar en met het benoemen van het effect op haar raakte je mij vol in mijn hart.

Wat ik je graag wil meegeven is dat jouw manier van het uitnodigen voor feedback en het checken achteraf op mij heel professioneel overkomt. Maar voor mij zou het behapbaarder zijn geweest als je het minder intens had gebracht. Ik denk dat voor mij één of twee zinnen voldoende waren geweest om een opbouwend leereffect te bereiken. Als je bijvoorbeeld tegen mij had gezegd: “Bart, je bent wel heel indringend en dominant, zeg! Kan je dat een beetje dimmen? Ik heb er last van en ik heb de indruk dat er meer mensen zijn die zich daardoor wat onveilig voelen”. Zoiets was bij mij als een bom ingeslagen en had mij de les geleerd die ik er nu uit distilleer. Het had voor mij gelijkwaardig en dienend geweest als je de feedback echt alleen vanuit jezelf had gegeven en de assistenten er buiten had gelaten.

Eigenlijk had ik alleen in algemene zin toestemming gegeven op het ontvangen van ‘feedback over iets wat jij op de eerste dag had waargenomen’ en raakte al snel tijdens de feedback in een freeze. Ik herinner me dat je in jouw training zei dat je bij feedback altijd goed moet blijven checken of de boodschap echt overkomt. Het had voor mij uitgemaakt als je deze freeze had kunnen herkennen en in gesprek met me was gegaan.

Het is mijn overtuiging dat ik als trainer – binnen het contract van de training – ook algemene waarheden en jij-boodschappen mag geven. Om mensen verder te helpen op het gebied waar ze om gevraagd hebben. Maar zodra ik duidelijk buiten het contract van trainer-deelnemer komt, vind ik dat ik de feedback heel strikt vanuit mezelf moet doen. Ik wens jou toe dat je dit onderscheid ook gaat maken.

Door de feedback die je gaf heeft de training een hele andere lading en een diep leereffect gehad op mij. Ik weet nu wat ik ga onderzoeken en bevragen bij de trainers die in mijn vriendenkring zitten. Ik ga experimenteren met het doseren en doorleiden van energie. En ik ga nog eens goed observeren hoe ik zelf feedback geef in mijn trainingen.

Daar ben ik je dankbaar voor.

Vanuit broederschap, Bart

Kort na het versturen van de mail kreeg ik deze reactie:

 

Hoi Bart,

Wat jammer om te lezen dat de feedback verkeerd gevallen is bij je.

Ik lees ook dat je andere woorden gehoord hebt, dan die ik gezegd heb.

Ik kan er nu weinig meer mee en betreur dat het op donderdag of vrijdag niet gelukt is om dit helderder of opgelost te krijgen met elkaar.

Groetjes Erwin

Nog even ten overvloede: de naam Erwin is fictief en ook het onderwerp van de feedback heb ik aangepast. Ik ben benieuwd wat je voor jezelf leert van deze feedback-situatie. Kan je me dit vertellen en hoe je hiermee om zou kunnen gaan? Heb je misschien zelf ook een interessant voorbeeld?

(graag hieronder een reactie typen zodat alle lezers er wat aan hebben)

.