Cultuur-integratie

Een bijzondere vorm van procesbegeleiding vindt plaats als meerdere partijen willen samenwerken om door te groeien tot één organisatie. Voordat er allerlei projecten starten om taken te verdelen, planningen te communiceren, te verhuizen en arbeidsvoorwaarden te harmoniseren is het van groot belang dat de culturen worden onderzocht. De betrokkenen moeten van elkaar weten wat ieders gebruiksaanwijzing is. Dat is niet evident omdat mensen in organisaties zich vaak niet bewust zijn van de heersende cultuur. Het wordt pas duidelijk in de samenwerking met andere organisaties dat zij een hele andere manier van doen hebben.

Als bijvoorbeeld een marktgerichte organisatie moet gaan samenwerken met een overheidsorganisatie kunnen de volgende knelpunten optreden:

• In de overheidsorganisatie staat betrouwbaarheid en voorspelbaarheid hoog in het vaandel. Burgers moeten steeds dezelfde behandeling krijgen als zij eenzelfde vraag hebben. Dat betekent dat de medewerkers moeten werken op een procedurele manier, een focus op wet- en regelgeving. Als het niet duidelijk is hoe iets binnen de wet past, vindt overleg plaats. Veel overleg.
• In een marktgerichte organisatie is het belangrijkste dat er winst wordt gemaakt; dat de organisatie groeit of in ieder geval overleeft ten opzichte van de concurrentie. Medewerkers weten wat ze moeten doen en regelen dit. Ze staan zelf aan de lat. Als het onduidelijk wordt, besluit een leidinggevende.
• Als deze organisaties gaan samenwerken kunnen er problemen ontstaan. Voor de overheidsorganisatie is het van groot belang dat de procedures helder zijn. Wie doet wat, wie gaat waarover. En er moet veel overlegd worden om iedereen te horen. Voor de marktgerichte club moet het niet te lang duren, niet teveel geld kosten en tot iets moois leiden waarmee je in de toekomst voordeel behaalt.

Dit zijn de gebruiksaanwijzingen van beide partijen. Ze moeten het van tevoren weten en er rekening mee houden in de communicatie. Want deze cultuuraspecten zitten op een diepe laag bij mensen; op het niveau van waarden en drijfveren. Het is belangrijk om dit bij cultuurintegratie boven water te krijgen. Wij gebruiken hiervoor een waardentest op basis van ‘Spiral Dynamics’. Onze partner-organisatie De Boer & Ritsema van Eck heeft hiervoor een effectieve test gemaakt. Over deze drijfverenscan is onder op deze pagina iets meer te lezen.

In onze aanpak van cultuurintegratie gaat het over veel procesbegeleiding. Maar niet zomaar allerlei groepen met elkaar in gesprek laten gaan maar eerst een intelligente analyse maken van de culturen. Dan kunnen de gesprekken zodanig ontworpen worden dat er rekening wordt gehouden met elkaars drijfveren, culturen en gebruiksaanwijzingen. Deze manier van het integreren van culturen gebruiken wij ook bij de trainingen die wij voor De Baak verzorgen: ‘Persoonlijke effectiviteit in het leiden van verandering. Hier leest u meer over deze training.

Een prachtige manier om de culturen bespreekbaar te maken met groepen van verschillende partijen is de Metalog oefening ‘Cultureshock’. Door deze oefening gaan mensen inzien dat de ongeschreven regels van de groep misschien helemaal niet gelden voor andere groepen.